Onderzoeker Tamara van Gorkom: “Met ons onderzoek ontwikkelen we een betere test om de ziekte van Lyme aan te tonen”

In ons ziekenhuis lopen tientallen wetenschappelijke studies. Met als doel onze zorg voor patiënten te blijven verbeteren en een bijdrage te leveren aan de geneeskunde. Op onze afdeling Medische Microbiologie en Immunologie (MMI) wordt veel onderzoek gedaan naar verschillende infectieziekten, zoals de ziekte van Lyme. Onderzoeker Tamara van Gorkom houdt zich vooral bezig met teekoverdraagbare aandoeningen zoals de ziekte van Lyme. Zo onderzoekt ze of andere testen beter geschikt zijn om de ziekte van Lyme aan te tonen.

Waarom doe je onderzoek naar de ziekte van Lyme?

"De ziekte van Lyme is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door de Borrelia bacterie. Je kunt het krijgen door de beet van een teek. Elk jaar zijn er in Nederland ongeveer 1,5 miljoen tekenbeten en krijgen ongeveer 27.000 mensen de ziekte van Lyme.

Om te bepalen of iemand de ziekte van Lyme heeft gebruiken we meestal een test die gebaseerd is op het aantonen van antistoffen tegen de Borrelia bacterie. Deze antistoffen worden aangemaakt na een infectie. Kort na start van de infectie zijn deze antistoffen nog niet aantoonbaar. Daarnaast kunnen antistoffen lang in het bloed aanwezig blijven, ook na antibiotische behandeling. Aanwezigheid van antistoffen is daarom geen bewijs voor een actieve ziekte van Lyme, maar kan ook passen bij een doorgemaakte infectie.

Er is dus behoefte aan een test die kan aantonen dat iemand een actieve ziekte van Lyme heeft op het moment van testen. En aan een test die het effect van antibiotica op het ziekteverloop inzichtelijk kan maken. Daar doen wij onderzoek naar, met als doel betere testen te ontwikkelen."

Hoe ziet het Lyme-onderzoek er precies uit?

"We onderzoeken onder andere de effectiviteit van een zogenaamde cellulaire test om te kijken of deze test beter onderscheid kan maken tussen een doorgemaakte of actieve infectie. Voor dit onderzoek gebruiken wij een eigen ontwikkelde cellulaire test. Momenteel wordt de cellulaire test ook onderzocht op patiënten met de ziekte van Lyme in de knie (Lyme artritis) of de huid (erythema migrans en acrodermatitis chronica atroficans). Daarnaast doen we onderzoek naar de aanwezigheid van andere markers in het bloed die mogelijk onderscheid kunnen maken tussen een doorgemaakte of actieve infectie. Ook andere testen worden onder de loep genomen om te kijken wat de toegevoegde waarde is van deze testen voor het aantonen van de ziekte van Lyme.

Als een patiënt in ons ziekenhuis de diagnose ziekte van Lyme krijgt, vraagt de behandelend arts of de patiënt deel wil nemen aan het Lyme-onderzoek. Bij deelname vult de patiënt op verschillende momenten een aantal vragenlijsten in en nemen we bloed af. Het onderzoek loopt sinds 2012 en duurt in ieder geval tot 2030."

Foto van Tamara van Gorkom. Ze staat voor een scherm waar haar presentatie over het onderzoek te zien is.

Wat zijn de resultaten tot dusver?

"De eerste onderzoeksresultaten bij mensen met Lyme in de hersenen (neuroborreliose) toonden aan dat de cellulaire test geen onderscheid kan maken tussen een actieve infectie met de Borrelia bacterie en een doorgemaakte infectie. Daarnaast heeft het onderzoek geleidt tot verbeterde diagnostiek van Lyme neuroborreliose, waarbij diverse nieuwe technieken zijn geïntroduceerd."

Hoe draagt dit bij aan het verbeteren van onze zorg voor patiënten?

"Met het Lyme onderzoek krijgen we meer inzicht in deze complexe infectieziekte. Voor de diagnostiek van Lyme neuroborreliose zijn diverse nieuwe technieken geïntroduceerd. Inmiddels fungeert het Diakonessenhuis als regionaal, maar ook als landelijk expertise centrum voor deze diagnostiek en sturen regionale laboratoria hun Lyme neuroborreliose diagnostiek op naar ons ziekenhuis."

"De onderzoeksresultaten dragen bij aan het verbeteren van de diagnostiek van de ziekte van Lyme, waardoor het voor de arts duidelijker is of behandeling zinvol is. Daarnaast leidt meer inzicht in het ziekteproces tot een betere begeleiding van de patiënt."

Over wetenschappelijk onderzoek in het Diakonessenhuis

Ons Wetenschapsbureau ondersteunt en faciliteert klinisch wetenschappelijk en praktijkgericht onderzoek in het Diakonessenhuis. Research coördinatoren en wetenschappelijk adviseurs bieden praktische ondersteuning van onderzoek. Samen met de wetenschapscommissie bevorderen we zo het wetenschappelijk klimaat in huis. Het Diakonessenhuis Onderzoeksfonds biedt financiële ondersteuning aan (startende) onderzoekers om Diakonessenhuis-geïnitieerd onderzoek mogelijk te maken. Een deel van het Lyme onderzoek is mogelijk gemaakt door deze financiering.  

Net als Tamara onderzoek doen naar infectieziekten?

Wil je ook de zorg verder helpen met behulp van onderzoek? Op de afdeling Medische Microbiologie en Immunologie (MMI) of op onze afdeling Klinische Chemie en Laboratoriumgeneeskunde (KCHI) zijn verschillende functies beschikbaar. Ontdek alle vacatures binnen het vakgebied Apotheek & Laboratorium!